طلوع تابناک و پر طنین انقلاب اسلامی ایران در سال های پایانی هزاره دوم، زمانی که انسان غربی تحت تأثیر آموزه های مکاتب مادی به واقع با نادیده گرفتن و حذف تدریجی خالق آفرینش خود را خدای زمین می دانست و در پی آن بود که دیگران برای وی بندگی کنند، ناقوس مرگ را برای این انسان که به نام دولت های مختلف در مرزهای جغرافیایی مشخص حکومت می کرد، به صدا درآورد. ماهیت انقلاب اسلامی با این انسان و این دولت ها سر ناسازگاری داشت و رویای شیرین آنها را بی رحمانه پریشان کرد. مجموع این کشورها که در ادبیات انقلاب اسلامی به نام استکبار شناخته می شوند و در رأس آنها آمریکا قرار دارد، ناباورانه به این رخداد عظیم و بی بدیل می نگریستند و از ناحیه آن احساس خطر می کردند، اما نمی دانستند برای مقابله با آن باید چکار کنند. استکبار تمام تجربه اش را برای مهار و نابودی انقلاب اسلامی به کار گرفت، اما تیرهای شلیک شده از سوی استکبار بر پیکر انقلاب

مقام معظم رهبری این جنگ و دفاع جانانه را «گنجینه ای تمام نشدنی» می دانند. نوشتار حاضر درصدد است به برخی از ابعاد این موضوع بپردازد.

اوایل سال جاری، مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از مسئولان حوزه هنری و دست اندرکاران تولید و انتشار کتاب «دا» درباره اهمیت انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و استفاده هایی که می توان از آن برد، فرمودند: «انقلاب اسلامی و دفاع مقدس گنجینه های تمام نشدنی و ظرفیت های عظیمی هستند که باید از آنها برای نشر و گسترش فرهنگ و ارزش های دینی و انقلاب اسلامی در جامعه و جهان حداکثر استفاده را کرد.» برخی گمان کردند چون این فرمایشات در جمعی بیان گردیده که مرتبط با کار تبلیغات و کتاب بودند، موضوع در آن دایره محدود می شود، حال آنکه اصل موضوع بسیار دامنه دارتر از آن است که در چنین حیطه ای باقی بماند. برای روشن تر شدن بحث در یک کلام کوتاه می توان گفت فرمایش معظم له از دو بخش اصلی تشکیل شده است: 1- گنجینه: یعنی مجموعه ای که دارای عناصر بسیار ارزشمند و کمیاب و یا نایاب است و معلوم نیست در آینده، مشابهی پیدا کند. 2- تمام نشدنی: به معنای این که به هر میزان از این گنجینه استفاده و بهره برداری شود به علت اتصال به لایتناهی، تمام نخواهد شد.

¤ برخی از شاخص ترین عناصر موجود در این گنجینه عبارتند از:

الف) حضرت امام(ره) به عنوان رهبر و فرمانده کل قوا: چنانچه حضرت امام (ره) به تنهایی در این گنجینه قرار داشت، این گنجینه، گنجینه و تمام نشدنی بود. ذو ابعاد بودن حضرت امام(ره) و متعالی شدن در تمامی ابعاد، کسانی که از روی شناخت دقیق با امام (ره) آشنا بودند و ارتباط داشتند را با معارفی آشنا می ساخت که بی پایان بود. در این گنجینه امام (ره) از دو عنوان برخوردار است: 1- رهبر: رهبر تداعی کننده شخصیت خستگی ناپذیری است که به تنهایی علیه دستگاه ظلم و جور پهلوی قیام کرد و با جلب اعتماد ملتش آنها را مطمئن ساخت چنانچه به خاطر خدا قیام کنند پیروز خواهند شد و سرانجام با حمایت مردم توانست حکومتی که از سوی اجانب حمایت می شد را سرنگون کند. 2- فرمانده کل قوا: این سمت حاکی از آن است که رهبر کهنسال انقلاب اسلامی با وجود کهولت سن با به کارگیری شیوه های خاص به شکلی مسائل جنگ را هدایت می کند و بر مسائل آن اشراف دارد که تمامی رزمندگان از اینکه تحت فرمان چنین فرماندهی در مقابل دشمن می جنگند افتخار می کردند.

ب) مردم: رفتار مردم ایران در دوران جنگ بسیار شگفت انگیز بود. تاریخ جنگ ها نشان می دهد که در دوران جنگ مردم دچار چند دستگی و تشتت می شوند تا آنجا که بخش قابل توجهی از نیروی دولت ها صرف مراقبت از این امر می گردد. حال آنکه یکپارچگی ملت ایران در مقابله با متجاوز آنقدر برجسته بود که دشمن هیچ گاه نتوانست به ایجاد شکاف در جامعه ایران در حال جنگ دل ببندد. برخی از گروه های سیاسی داخلی هم که در این جهت گامی برداشتند ناکام ماندند. در دوران دفاع مقدس مردم در حوزه های مختلفی نقش آفرینی کردند از جمله کمک های گسترده و مداوم به جبهه ها، حمایت کامل از مسئولان در ادامه مقاومت، حضور سیاسی فعال در انتخابات هایی که در دوران دفاع مقدس برگزار می شد، تأمین نیروی انسانی جبهه ها و...

ج) رزمندگان: حضور رزمندگان در میادین نبرد و عملیات های مختلف خالق اعجاب آورترین صحنه ها و وقایع تاریخ معاصر است. یکی از زیبایی های حضور رزمندگان در جبهه مربوط به حضور سه نسل به شکل همزمان در عرصه های دفاع از اسلام و انقلاب بود. مورد دیگر حضور اقوام، ادیان و مذاهب است. در حالی که مرزهای غربی و جنوبی ایران مورد تهاجم قرار گرفته بود مدافعان از همه ایران برای مقابله با دشمن به سوی جبهه ها سرازیر شدند. وداع رزمندگان در شب های عملیات با یکدیگر، رفتن بر روی مین در شرایط اضطراری، مقاومت در دوران اسارت، طراحی عملیات های اعجاب آور، سلحشوری و حماسه آفرینی در زمان های حمله و دفاع و... از مسائلی است که مرحله به مرحله به ارزش این گنجینه می افزاید و سبب می گردد هر وارد شونده ای به مجموعه این گنجینه دست خالی باز نگردد. صحنه های متنوع و شورآفرین این عرصه آنقدر زیاد است که هر کاوشگری پس از سال ها کاوش شرم می کند ابراز دارد به پایان کاوش رسیده است.

د) دشمن: بخشی از این گنجینه به دشمن و جنایت هایش اختصاص دارد. بدون لحاظ کردن نقش و عملکرد دشمن در دفاع مقدس ارزش و عظمت این گنجینه به شکل واقعی آشکار نمی شود. حضور دشمن در این گنجینه دو نکته اساسی را که در بحث جنگ بسیار حائز اهمیت است، آشکار می سازد که عدم شناخت و درک صحیح از آن، مانع تجلی حقیقت این گنجینه خواهد شد:

1- بی رحمی، قساوت و وحشیگری دشمن که جنایات باورنکردنی را به دنبال داشت: برگی از دفتر ضخیم جنایت دشمن، بمباران های شیمیایی است که با گذشت بیش از دو دهه از زمان دفاع مقدس هنوز مصدومان آن در حال رنج کشیدن و شهید شدن هستند. بمباران شیمیایی حلبچه و سردشت نماد این جنایت و وحشیگری هستند.

2- تشویق و حمایت همه جانبه از دشمن متجاوز: شاید در تاریخ بشریت سابقه نداشته باشد که کشورهایی به آن تعداد که از صدام معدوم حمایت کردند از کشوری در همه ابعاد حمایت کرده باشند. در دوران هشت ساله دفاع مقدس به سبب حمایت های ظالمانه ای که کشورهای بسیاری از صدام کردند، ننگی بر دامن جامعه جهانی نشست که به هیچ روی پاک نخواهد شد. مردم ایران از این حیث از جامعه جهانی طلبکارند و گذشت زمان آن را از یادها نخواهد برد.

هـ) استکبار: صحنه گردان اصلی عرصه تجاوز، استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا بود. آمریکایی ها برای نجات خود از خطر پیام الهام بخش انقلاب اسلامی به چند اقدام مذبوحانه با محوریت جنگ علیه ایران دست زدند:

1- با توجه به روحیات قدرت طلبانه و خصلت جنایت آفرینی صدام و همچنین اختلافات تاریخی ایران و عراق وی را برای انجام مأموریت شیطانی حمله به ایران برگزیدند.

2- از زمینه آماده صدام استفاده کردند و با دادن قول مساعدت وی را جهت حمله به ایران تشویق کردند.

3- با وجود رقابت جدی در دوره جنگ سرد با ارسال تجهیزات نظامی شوروی سابق به عراق همراهی کردند.

4- با ترساندن کشورهای منطقه از رشد انقلاب اسلامی آنها را مجاب به همکاری و دادن کمک های کلان مالی و سیاسی به صدام کردند.

5- کشورهای اروپایی را با دیدگاه ها و سیاست های خود نسبت به ایران همراه کرده و راه کمک تسلیحاتی آنها به صدام را باز گذاشتند.

6- با آگاهی کامل از متجاوز و جنایتکار بودن حکومت بعثی صدام هیچ گاه با وی برخورد نکردند و در قطعنامه های صادره از سوی سازمان ملل همواره جانب صدام را گرفتند.

رزمندگان اسلام در طول دفاع هشت ساله جوهره تهاجمی ترین واژگان ادبیات جهان مانند: جهاد، شهادت، ایثار، غیرت، حماسه، سلحشوری و... را براساس آموزه های دینی برآمده از انقلاب اسلامی، در ارزشی ترین رفتار مدافعانه و سلحشورانه به نمایش گذاشتند. آنچه که می تواند اهمیت توجه به این گنجینه عظیم را افزایش دهد و اهل فن را برای استفاده از آن به تلاش و تکاپوی بی وقفه و شورآفرین بر سر شوق آورد، این است: تفاوت ما با دنیا در این است که دشمنان نظام در واقعیت به اوج نرسیده اند اما در عرصه های انعکاس دهنده مانند فیلم، داستان، روایت و... سعی می کنند خود را در اوج نشان دهند، در حالی که ما در واقعیت به اوج رسیده ایم اما تاکنون نتوانسته ایم در انعکاس و عرضه آن را نشان دهیم.